Mô hình ASK là gì? Cách sử dụng ASK để đánh giá năng lực nhân viên

anh.ly@glints.com

[email protected]

November 15, 2023
mô hình ASK

Mô hình ASK là mô hình đánh giá năng lực nhân sự rất hiệu quả và phổ biến hiện nay. Rất nhiều doanh nghiệp đã áp dụng thành công mô hình này trong việc đánh giá năng lực nhân viên. Vậy mô hình ASK là gì? Cách sử dụng mô hình ASK để đánh giá năng lực nhân viên như thế nào? Hãy cùng Glints tìm hiểu rõ trong bài viết dưới đây.

I. Mô hình ASK là gì?

Mô hình ASK gồm Attitude – Skill – Knowledge là một trong những mô hình được sử dụng phổ biến hiện nay để đánh giá năng lực nhân viên với ba yếu tố chính: thái độ, kiến thức và kỹ năng. Mô hình này được phát triển dựa vào những ý tưởng nền tảng của Benjamin Bloom (1956). 

Bạn có thể sử dụng mô hình này được áp dụng cho cả ứng viên tuyển dụng và nhân viên trong tổ chức. Theo đó:

  • Đối với ứng viên, mô hình này giúp chọn lọc người có chuyên môn phù hợp với vị trí tuyển dụng và đánh giá xếp hạng ứng viên. 
  • Đối với nhân viên trong công ty, mô hình ASK giúp phân loại cấp độ nhân viên theo trình độ, thái độ hay kỹ năng và đưa ra quyết định sáng suốt trong quản lý, bổ nhiệm, phân chia việc và khen thưởng.

>>> Tham khảo thêm: Training là gì? Tầm quan trọng của training

>>> Tham khảo thêm: On the job training là gì? Lợi ích của on the job training

>>> Tham khảo thêm: Tháp nhu cầu Maslow là gì? Cách áp dụng trong quản trị nhân sự

>>> Tham khảo thêm: Thuyết XYZ là gì? Cách áp dụng thuyết XYZ trong quản trị nhân sự

II. Ba yếu tố cấu thành nên mô hình ASK

Như đã nói ở trên, mô hình ASK được cấu tạo dựa trên 3 yếu tố sau:

1. Attitude – Thái độ

Yếu tố A – Thái độ sẽ tập trung vào khía cạnh phạm vi cảm xúc của nhân viên. Hay hiểu rõ hơn, đây sẽ là cách mà họ tiếp nhận và phản ứng với thực tế, đồng thời thể hiện thái độ và động cơ với công việc như thế nào. 

mô hình ASK

Thái độ/phẩm chất có thể được mô tả bằng nhiều từ khác nhau. Ví dụ như trung thực, tinh thần khởi nghiệp và dấn thân, sự đam mê, sự tận tâm với nhiệm vụ,… Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rõ rằng tất cả những phẩm chất này đều cần thiết để có thể phát triển và đạt được thành công trong môi trường làm việc.

2. Skill – Kỹ năng

Yếu tố S – Kỹ năng tập trung khả năng của nhân viên trong việc biến những kiến ​​thức của bản thân thành những kỹ năng hữu ích trong công việc. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể đoán được nhân viên của mình có những kỹ năng mềm gì thông qua các hoạt động ngoại khóa mà nhân viên đã tham gia. Ví dụ: kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng giao tiếp,…

mô hình ASK

3. Knowledge – Kiến thức

Yếu tố K – Kiến thức tập trung vào năng lực tư duy của mỗi cá nhân dựa trên sự hiểu biết của chính người đó. Chúng ta có thể tiếp thu kiến ​​thức thông qua các chương trình giáo dục, đào tạo hoặc thông qua các hoạt động công việc. Ví dụ: kiến ​​thức cơ bản, kiến ​​thức chuyên ngành, ngoại ngữ…

mô hình ASK

Bên cạnh kiến thức chuyên môn, ngoại ngự, … thì năng lực tư duy, tính cởi mở, và tính sáng tạo cũng vô cùng quan trọng. Vì vậy, cần phải đầu tư thời gian và nỗ lực để phát triển năng lực tư duy của mình, bằng cách học hỏi, thực hành và tìm kiếm những cơ hội để trau dồi kỹ năng này.

III. Cách sử dụng mô hình ASK để đánh giá năng lực nhân sự

1. Đánh giá dựa trên Attitude – Thái độ

Thái độ là yếu tố đầu tiên trong mô hình ASK, yếu tố giúp xác định tính cách và cách làm việc của nhân viên. Đánh giá nhân sự theo thái độ tập trung vào 5 cấp độ sau đây:

  • Tích cực: Nhân viên có thái độ tích cực, luôn nỗ lực hoàn thành công việc tốt nhất, tìm cách giải quyết vấn đề một cách chuyên nghiệp.
  • Không tích cực: Nhân viên có thái độ không tích cực, không nỗ lực tìm cách giải quyết vấn đề một cách chuyên nghiệp, dễ dàng bỏ cuộc trước khi đạt được mục tiêu.
  • Xung đột: Nhân viên có thái độ xung đột, thường xuyên tranh cãi và không chấp nhận ý kiến của người khác.
  • Lười biếng: Nhân viên có thái độ lười biếng, không muốn hoàn thành công việc một cách chuyên nghiệp và thường xuyên trì hoãn công việc.
  • Không đáng tin cậy: Nhân viên không đáng tin cậy, thường xuyên không hoàn thành công việc đúng thời hạn hoặc thực hiện công việc không đạt yêu cầu.

2. Đánh giá dựa trên Skill – Kỹ năng

Để đánh giá yếu tố thứ 2 trong ASK,  bạn có thể xem xét các cấp độ sau đây để đánh giá:

  • Kỹ năng cao: Đây là cấp độ cao nhất của yếu tố này, đại diện rằng nhân viên đã có khả năng thành thạo đáng kinh ngạc về các kỹ năng chuyên môn.
  • Thành thạo: Sự thành thạo đáng kể, với khả năng thực hiện công việc hiệu quả dựa vào những kỹ năng mà nhân viên đang sở hữu.
  • Thực hành: Nhân viên đã có sự thực hành tốt đối với các kỹ năng, nhưng chưa đạt được sự thành thạo với kỹ năng đó.
  • Đang phát triển: Nhân viên đang phát triển tích cực các kỹ năng và có khả năng cải thiện, học hỏi để các kỹ năng đó trở nên tốt hơn.
  • Bắt đầu: Đây là cấp độ thấp nhất của yếu tố này, cho thấy một sự bắt đầu mới trong việc tiếp cận và phát triển kỹ năng trong yếu tố này.

Việc đánh giá các cấp độ này sẽ giúp xác định được mức độ thành thạo và năng lực của các cá nhân trong yếu tố thứ 2 của ASK. Ngoài ra, việc đánh giá cũng sẽ giúp tổ chức có những kế hoạch đào tạo để phát triển và nâng cao kỹ năng của mỗi nhân viên, từ đó đạt được mục tiêu chung.

3. Đánh giá dựa trên Knowledge – Kiến thức

Yếu tố cuối cùng trong mô hình ASK là đánh giá kiến thức, năng lực của nhân viên. Tương tự với 2 yếu tố trên, để đánh giá năng lực, bạn cũng sẽ cần quan tâm đến các cấp độ khác nhau. Các cấp độ này bao gồm:

  • Chuyên gia: Nhân viên khả năng hiểu và đánh giá các vấn đề phức tạp, có khả năng đưa ra những giải pháp đúng đắn, hiệu quả.
  • Hiểu biết tốt: Nhân viên có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực nghiên cứu hoặc công việc.
  • Hiểu biết mức độ cơ bản: Nhân viên đã có kiến thức cơ bản về lĩnh vực nghiên cứu hoặc công việc.
  • Hiểu biết hạn chế: Nhân viên chỉ có một số kiến thức nhất định về lĩnh vực nghiên cứu hoặc công việc, tuy nhiên không đủ để đưa ra những quyết định đúng đắn.
  • Không có kiến thức: Nhân viên hoàn toàn không có kiến thức về lĩnh vực nghiên cứu hoặc công việc.

Đánh giá năng lực là một quá trình quan trọng để đảm bảo chất lượng công việc và xác định rằng nhân viên đưa ra các quyết định đúng đắn. Việc đánh giá năng lực giúp nhà quản lý và chuyên gia tuyển dụng có thể tìm ra những người có năng lực phù hợp với công việc cần tuyển dụng. Bên cạnh đó, đánh giá yếu tố này cũng giúp tổ chức xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp để phát triển năng lực/kiến thức cho nhân viên hiện có.

Tuyển dụng nhân sự thành công không hề dễ dàng. Hãy để Glints giúp bạn!


IV. Lợi ích khi sử dụng mô hình ASK đối với doanh nghiệp

1. Sàng lọc ứng viên cho công tác tuyển dụng

Việc đánh giá mô hình ASK dựa trên năng lực của ứng viên sẽ giúp bộ phận nhân sự sàng lọc những nhân viên tiềm năng phục vụ cho sự phát triển của công ty. Bộ phận nhân sự có thể sử dụng mô hình này để đưa ra danh sách các yêu cầu liên quan đến kiến ​​thức, kỹ năng, thái độ mà nhân viên cần đáp ứng. Từ đó, doanh nghiệp có thể lựa chọn ứng viên phù hợp một cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian thay vì phải phỏng vấn từng người.

Ngoài ra, việc đưa ra các yêu cầu về năng lực cho vị trí tuyển dụng cũng sẽ giúp ứng viên hiểu rõ hơn về văn hóa công ty và từ đó loại bỏ những ứng viên không phù hợp ngay từ đầu. Chẳng hạn, khi tuyển dụng kế toán, doanh nghiệp cần xác định rõ ứng viên phải có kỹ năng giải quyết vấn đề hoặc có kinh nghiệm trong lĩnh vực liên quan đến thuế, bảo hiểm.

2. Đánh giá năng lực nhân sự

Để doanh nghiệp phát triển bền vững, không thể thiếu nhân tài. Không chỉ sử dụng khi tuyển dụng, mô hình ASK còn có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên trong các đợt đánh giá hàng quý hoặc hàng năm. Những đánh giá này sẽ là cơ sở cho những thay đổi về phúc lợi và thăng tiến.

3. Xây dựng quy trình Onboarding và chương trình đào tạo nội bộ

Việc sử dụng mô hình đánh giá năng lực ASK nhằm xác định các yêu cầu, năng lực cần thiết cho công việc. Điều này sẽ giúp bộ phận nhân sự lên kế hoạch đào tạo và đào tạo để nhân viên có thể đạt được những năng lực đó. Ngoài ra, nếu nhân viên hiểu rõ công ty đang yêu cầu gì thì họ sẽ dễ dàng “tiếp thu” chương trình đào tạo và nắm bắt công việc nhanh hơn.

4. Đánh giá chương trình đào tạo

Thông thường, khi các công ty đưa ra chương trình đào tạo sẽ tập trung chủ yếu vào kiến ​​thức, kỹ năng, trong khi thái độ của nhân viên trong công việc ít được chú ý. Mô hình năng lực ASK sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá những tiêu chuẩn nào còn thiếu trong các chương trình đào tạo dựa trên 3 tiêu chí cốt lõi.

V. Kết luận

Glints mong rằng những thông tin trên hữu ích, giúp bạn và doanh nghiệp hiểu rõ hơn về mô hình ASK và cách áp dụng mô hình ASK vào doanh nghiệp của mình.

Các bạn có thể truy cập vào Glints Blog và trang FaceBook “Glints for Employers VietNam” để xem thêm những bài viết khác về chủ đề nhân sự và tuyển dụng. 

Để được hỗ trợ về các giải pháp nhân sự bạn vui lòng gửi tin nhắn đến Glints for Employers trên Zalo để được tư vấn ngay lập tức.

Để nhận tất cả những thông tin và ưu đãi mới nhất từ Glints, bạn vui lòng đăng ký tham gia bản tin của Glints. Xin cám ơn.

Đăng ký nhận thông tin
Đăng ký để nhận những thông tin và kiến thức mới nhất trong ngành về Tuyển dụng, Phát triển doanh nghiệp và Quản trị nhân sự